شهر اصفهان را به عنوان پایتخت صنایع دستی میشناسند. جایی که هنرمندانش شهره جهاناند و آوازه آثارشان در گوشه گوشه دنیا پیچیده است. از هنرهای چوب تا فلز، هنرهای چاپی و شیشه، خوشنویسی و نقاشی و هر آنچه از دست یک هنرمند برمیآید تا تبدیل به هنری بی مانند شود.
پس کاملا به جاست در شهری که با هنر عجین شده، مجموعهای نفیس از هنرهای سنتی جمعآوری شود تا افراد علاقهمند فرصتی برای آشنایی و دیدار داشته باشند و آثاری از پیشینه غنی صنایع دستی ایران را از نزدیک ببینند.
ساختمان موزه هنرهای تزیینی خود یک اثر هنری است که نمیشود به سادگی از آن چشم پوشید و حرفی نزد. از طرف دیگر نزدیکی این بنا به سایر جاذبههای تاریخی این شهر مثل کاخ چهلستون، میدان نقش جهان و عمارت توحیدخانه آن را در موقعیت جالب توجهی قرار داده است.
عمارت تاریخی رکیبخانه که اگرچه زمانی به عنوان محلی برای نگهداری لوازم سوارکاری و متعلقات مربوط به اسب بود، اما امروزه زیباترین و ظریفترین آثار هنری را دل خود جای داده است.
این ساختمان در قلب شهر اصفهان، زمانی در دوره صفوی و فرمانروایی شاه عباس اول به عنوان بخشی از دولتخانه پادشاه ساخته شد. مدتها بعد از حکومت صفویان، عمارت رکیبخانه به ساختمانی متروکه تبدیل شد تا زمانی که دوباره در زمان قاجار به دستور صدر اعظم فتحعلیشاه بازسازی شد. در دوره پهلوی با تغییراتی که در ساختمان ایجاد شد به عنوان اداره آمار و ثبت احوال اصفهان مورد استفاده قرار گرفت.
پس از سالها با مرمت دوباره و انتقال بیش از ۳۰۰۰ اثر به این محل در سال ۱۳۷۵ به طور رسمی به عنوان موزه هنرهای تزیینی اصفهان مورد بهرهبرداری قرار گرفت.
این ساختمان دو طبقه است و یک برج زیبا موسوم به کلاه فرنگی در سمت راست خود دارد. آنچه در این بنا بسیار جالب توجه است شاه نشین بسیار زیبایی است که از معماری، گچبری و آیینه کاری هنرمندانهای ساخته شده و به عنوان دفتر موزه از آن استفاده میشود.
در اطراف حیاط مرکزی آن هم اتاقهایی است که آثار موجود در موزه را در هفت مجموعه و با چینشی دقیق به نمایش گذاشتهاند. مجموعههایی شامل تذهیب و مجلدات نفیس، کتابت و خطاطی، فلزکاری، شیشهگری و سفال، نگارگری، دست بافتهای سنتی، آثار چوبی و آثار لاکی و روغنی.اشیای موزه هنرهای تزیینیدر بخش اول با هنر دست تعداد زیادی از بزرگان هنر جلدسازی، خط و کتابت آشنا میشویم که تحسین هر بینندهای را برمیانگیزد. قطعات و مجلدات نفیسی از قرآن کریم، کتب احادیث و اشعار برای دیدن علاقهمندان جمعآوری شده است .
جلدهای چرمی که با تکنیک مرصع و مذهب، معرق، سوخت، ضربی و لاک و روغن تزیین شدهاند. کلیات سعدی مصور، مذهب و مرصعکاری شده و دیوان مصور امیر علیشیر نوایی به همراه کتاب خطی زادالمعاد اثر محمدهاشم لولوی اصفهانی از نفایس موزه هنرهای تزیینی هستند .
در این مجموعه آثار خطی از سلطانعلی مشهدی، یاقوت مستعصمی، محمدرضا مجلسی، عبدالجبار اصفهانی، منشی گنابادی، هاشم اصفهانی، درویش عبدالمجید طالقانی و… هم وجود دارد که از نظر ارزش و زیبایی بی مانند هستند .
اشیای بسیار زیبای دیگری هم هستند که با ظرافت خاصی با نقوشی همچون گل و مرغ، ترنج، شکارگاه و چهرههای محتلف تزیین شدهاند و جزء آثار لاکی و روغنی هستند. اشیایی مانند قاب آیینه، جعبه جواهرات، قلمدان و… که نام هنرمندان بزرگی همچون میرزا بابای شیرازی، آقا نجفعلی اصفهانی، آقا صادق و فتح الله شیرازی را بر خود دارند .
آثار نگارگران ایرانی در شیوههای مختلف به حق از زیباترین و جذابترین بخشهای موزه است. جایی که میتوان نگارههایی را در مکاتب اصفهان، هرات و تبریز مشاهده کرد. هرآنچه در این قسمت گردآوری شده در حقیقت متعلق به هنرمندان نامی و صاحب سبکی است که بر ارزش و غنای هنر نگارگری ایران افزودهاند.
تک چهرههای قاجار، تابلوهای آبرنگ و رنگ و روغن، مجالس و پردههای ادبی، حماسی و بزمی و تصویرگری کتاب از سایر آثار این مجموعه هستند .
در بین این آثار تابلوی با ارزشی وجود دارد که مربوط به سال ۱۰۰۸ ه.ق است و به شاه عباس اول اهدا شده است و کار دست زین العابدین تبریزی است .
تابلوی بی نظیر چوگان اثر حاج میرزا آقا امامی اصفهانی که به شیوه سوخت و معرق و مینیاتور بر روی چرم انجام شده از دیگر دیدنیهای این قسمت است تعداد زیاد آثار هنرمندان نامی و صاحب سبک بر ارزش آن افزوده است .
بخشهای هفتگانه موزه هنرهای تزئینی اصفهان
-
– خط و کتابت
اولین بخش موزه هنرهای تزئینی، متبرک و مزین به مجموعهای از قطعات، اوراق و مجلدات قرآن کریم، محمد مومن ابهری، احادیث، کتب ادعیه و اشعار و … است که در طراز یزدی، شفیع تبریزی، میرعماد و دخترش گوهرشاد و … به نمایش گذاشته شده است .
کتابهای خطی «زادالعمعاد» به قلم محمد هاشم لولوی اصفهانی، دیوان مصور امیرعلیشیر نوایی و کلیات سعدی مصور و مذهب و مرصع در زمره این آثارند .
دیگر آثار نفیس خطی موجود در این بخش، قطعات خوشنویسی مختلف از سده هشتم هجری به بعد است. آثاری از استادان بزرگ خوشنویسی از جمله یاقوت مستعصمی، محمدرضا مجلسی، سلطان علی مشهدی، میرعلی و محیی هروی، منشی گنابادی، عبدالجبار اصفهانی، ابوتراب، هاشم اصفهانی، شاهزاده بهرام صفوی، عبدالرشید دیلمی، درویش عبدالمجید طالقانی، میرزا کوچک .
-
– آثار لاکی و روغنی
مجموعه زیبایی از انواع اشیاء لاکی و مذهب، قلمدان، جای طومار، جعبه، قاب آیینه، ترازو، سرچسبدان، جلد آلبوم و … آثار این بخش را تشکیل میدهند. این آثار از یادگارهای ارزشمنداستادانی چون آقا صادق، میرزا بابای شیرازی سمیرمی، فتح الله شیرازی، آقا نجفعلی اصفهانی و … به شمار میروند که با نقشهای مختلف گل و مرغ تک چهره، صورتسازی، ترنج سر ترنج ، شکارگاه و فرهنگ عامه زینت یافتهاند .
-
– نگارگری
مجموعه متنوعی از آثار نگارگری ایرانی در سبک و شیوههای مختلف زینتبخش این سالن است. آثار شیوایی از مینیاتورهای مکتب هرات، اصفهان، تبریز و نگارههای تک چهره قاجار در کنار تصاویر آبرنگ و رنگ روغن و موضوعات مختلف تصویرگری کتاب، مجالس حماسی و ادبی، بزمی، فرهنگ عامه در این مجموعه به نمایش گذاشته شده است.
تابلوی ارزشمند و نفیس «چوگان» اثر استاد حاج میرزا آقا امامی اصفهانی که به شیوه سوخت و معرق و مینیاتور روی چرم خلق شده است نیز از دیگر آثار این بخش به شمار میرود .
-
– آثار چوبی
آثار چوبی موجود در موزه بسیار متنوع هستند. از خاتم سازی و منبتکاری گرفته تا معرقکاری و مشبکسازی زینت بخش این مجموعهاند. هنرهای نفیسی که به صورت انواع قاب آیینه، جعبه آرایش، رحل قرآن و قلمدان ساخته شدهاند .
در بین این آثار بی نظیر اثری متفاوت و چشمنواز مربوط به قرن سیزدهم وجود دارد که کار دست استاد زینالعابدین خوانساری است. جعبهای که سراسر به صورت منبت تزیین یافته و قاب آیینه بسیار زیبایی که با نقوش اسلیمی و با فن گرفت و گیر ساخته شده است .
-
– آثار فلزی
مجموعه آثار فلزی این بخش مشتمل بر زیورآلات طلا و نقره، کمربند و قلاب کمر، قاب دعا، انواع قوطی، قفل و قلمدان، سرقلیان، قاب آیینه، باروتدان، انفیهدان، آفتابه و لگن، عود سوز، جامهای چهل کلید، خنجر، قیچی و چاقو و … است که به شیوه مختلف مشبککاری،ریختهگری، چکشکاری، ملیله و قلمزنی و ترصیع ساخته و با سنگهای گرانقیمتی تزئین شدهاند .
-
– دست بافته ها و آبگینه
در این بخش منسوجات متنوع و کم نظیر از نمونههای دوره قاجار به نمایش گذاشته شده است. این آثار اغلب در مرکزیهای مهم بافندگی ایران یعنی اصفهان، یزد، کرمان و کاشان بافته شده است و انواع زری، ترمه، شال، مخمل ،اطلس، تافته و… که به صورت تابلو، لباس،کیسه پول، سفره قند، جای شانه، قلمدان، جای تربت، چارقد، سوزنی، سجاده، پرده رومیزی و… مورد استفاده قرار میگرفتهاند و به شیوه مختلف گلابتوندوزی، قلابدوزی، پولکدوزی، زغرهدوزی، مشبکدوزی، گل خامهدوزی، نقده دوزی و… زینت یافتهاند .
-
– سفال و چینی
در این بخش آثار زیبایی از کریستالهای تراشدار با نقش افزوده و انواع شیشه (عطردان، پیاله) مربوط به سدههای ۳ تا ۶ قمری ساخت گرگان به معرض نمایش گذاشته شده است. میتوان لیوانهای شربتخوری مینای مرصعی را نام برد که زینتبخش این قسمت از موزه است .
-
آدرس و ساعت بازدید
این موزه منحصر به فرد در خیابان استاندرای شهر اصفهان، در عمارت رکیب انه واقع شده است.
جهت بازدید از این موزه می توانید در روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۸ صبح الی ۱۳ بعد از ظهر و پنجشنبه ها از ساعت ۸ صبح تا ۱۲ ظهر به موزه سر بزنید.
بهای بلیت این موزه ۲۵۰۰ تومان است.
نگاهی گذرا به برخی خدماتی که توسط مهمانداران و پرسنل تشریفات در قطارهای ۵ ستاره فدک ارائه می شود:
[stextbox id=’info’ direction=’rtl’]
- ارائه خدمات تشریفات و استقبال از مهمانان با فرش قرمز در سکوهای مسافری در هنگام عزیمت یا مراجعت از سفر
- ارائه حوله مرطوب گرم / سرد (به فراخور فصل) در ابتدای سفر
- سرو نوشیدنی خوشامدگویی (Welcome Drink) که شامل نوشیدنیهای سنتی و سرد میباشند.
- سرو صبحانه یا عصرانه برحسب ساعت حرکت قطار و زمان رسیدن آن به مقصد
[/stextbox]
همچنین می توانید در هر لحظه از شبانه روز برای خرید بلیط قطار فدک از صفحه اصلی سایت استفاده نمایید.
قطار فدک رمز یک سفر با کیفیت می باشد.
[stextbox id=’info’ direction=’rtl’]
در صورت نیاز می توانید با شماره زیر با ما در ارتباط باشید
[/stextbox]