رزرو همزمان هتل و قطار

حمام وکیل (شیراز) کجاست؟

12 مهر 1398
یک نظر
جاذبه های گردشگری, شیراز
زمان مطالعه: 5 دقیقه
795

مردمان ایران از گذشته تا به امروز برای بهداشت و سلامت خود ارزش بسیاری قائل بوده اند و این موضوع را می توان از گرمابه های قدیمی به جا مانده از قرنهای گذشته پی برد.

در قدیم معماری حمام ها به سبک کاملا خاصی بوده است، چنانچه حمام ها به نحوی ساخته می شدند، که دما را به خوبی به اندازه مورد نظر بالا نگه دارند و برای رعایت چنین اصولی صد البته می بایست حمام ها به دست معماران متبحری ساخته شده باشند. برای تنظیم دما در حمام های قدیمی راهروهایی می ساختند که باعث ایجاد توازن دما در زمستان و تابستان می شد.

امروزه وجود حمام در هر خانه ای امری طبیعی به شمار می رود اما قصه این است که در گذشته افراد فاقد حمام خصوصی در خانه بودند و برای استحمام باید به حمام های عمومی مراجعه می کردند.

حمام هایی که نیاکان ما از آنها استفاده می کردند همگی دارای بافتی سنتی بوده اند. در این حمام ها که شاید افراد زمان زیادی را در آن سپری می نمودند علاوه بر شستشو به گپ و گفت و گو نیز می پرداختند.

بنای این حمام ها از طراحی و معماری منحصر به فردی برخوردار بودند، چنانچه امروزه بعضی از این حمام ها به عنوان بناهای تاریخی مشهور در کشورمان شناخته شده اند. بافت تاریخی و طراحی ویژه برخی از این حمام ها موجب رشد جاذبه های گردشگری برای شهرها شده اند. یکی از این حمام های تاریخی و شکوهمند، حمام وکیل شیراز می باشد که در سمت غربی مسجد وکیل شیراز قرار گرفته است.

نقوش و تزئینات و نگارهای واقع شده در حمام وکیل شیراز آوازه ای بزرگ برای آن به ارمغان آورده است. ناگفته نماند که این حمام به جهت معماری و طراحی خاص اش از جمله جالب توجه ترین بناهای ساخته شده در زمان حکومت زندیان محسوب می شود.

مساحت حمام وکیل ۱۱ هزار متر مربع می باشد. قرار دادن مجسمه هایی از دوران قدیم در این حمام باعث می شود زمانی که شما به بازدید آن می پردازید با حال و هوای دوران قدیم آشنا شوید.

تاریخچه حمام وکیل شیراز

تاریخچه حمام وکیل شیراز به زمان زندیان و حکومت آنها باز می گردد. کریمخان زند در اواسط دهه ۱۷۶۰ میلادی دستور ساخت این حمام را می دهد. کریمخان زند یکی از پادشاهان ایران است که در زمان او پیشرفت های زیادی برای ایران و به ویژه شیراز به وجود می آید.

او همچنین علاوه بر حمام وکیل شیراز دستور ساخت مسجد وکیل و بازار وکیل شیراز را نیز می دهد. او بناهای زیادی را احداث نمود و به موجب این امر آبادانی زیادی برای شیراز به ارمغان آورد. از جمله بناهایی که کریمخان زند در طول دوران پادشاهی اش اقدام به احداث آنها نمود عبارتند از:

مسجد، بازار، حمام، کاروانسرا، آب انبار، گمرک، کوشک، سربازخانه، ضرابخانه و …

حمام وکیل درطول زمان دچار صدماتی شده بود و این صدمات به کمک سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران بازسازی شدند تا امروز با اقتدار بر جای خود باقی بماند و توجه بازدیدکنندگان را به خود معطوف نماید.

هنر سنتی ایرانی همیشه در نظر کریمخان زند ارزش ویژه ای داشته است از این رو با نگاهی به آثار ساخته شده به دست او متوجه خواهیم شد که اثرات این نقش ها و طرح های سنتی و تزئینات ویژه ایران باستان در سازه های او به وضوح نمایان است.

حمام های عمومی و قدیمی ایران تنها متعلق به شستشو و نظافت نبوده اند، بلکه مراسم های مختلفی همچون چله گرفتن برای کودک تازه متولد شده، حنابندان و … نیز در حمام ها برگزار می شدند. حمام وکیل شیراز نیز این مراسم ها را به خود دیده و اکنون به یکی از مکان های ارزشمند و مشهور ایران تبدیل گردیده است.

حمام وکیل در دوران قاجار دستخوش تغییرات بازسازی گشته است، چنانچه بخش هایی از آن را با ساروج پوشاندند و بازسازی و مرمت آن را از نو به انجام رسانیدند.

حمام وکیل شیراز در دوران پهلوی نیز به کار خود ادامه داد و برای استفاده عموم مردم باز بود. در زمان پهلوی دوم بود که آسیب هایی در حمام به وجود آمد و سقف و دیوارهای آن دچار شکاف هایی گردید. از این رو در سال ۱۳۵۱ این حمام را تعطیل نمودند و به بازسازی آن توسط اداره باستان شناسی پرداختند.

حمام وکیل شیراز علاوه بر حمام در طول زمان کاربری های متعددی نیز داشته است. پس از انقلاب اسلامی ایران، حمام وکیل را تبدیل به رستوران و سفره خانه نمودند اما با این تغییر کاربری باز هم صدماتی به آن وارد شد.

در نتیجه تصمیم به تغییر کاربری مجدد دادند و آن را به عنوان موزه ثبت نمودند. حمام وکیل شیراز که امروزه یک موزه محسوب می شود دارای مجسمه هایی از مردم قدیم می باشد.

حمام وکیل شیراز کجاست؟

شیراز شهر فرهنگ و تمدن است و جاذبه های گردشگری در این شهر فراوان است. یکی از مشهورترین مکان های گردشگری در شهر شیراز همین حمام وکیل شیراز است که با مسجد و بازار وکیل، مجموعه زندیه را در شیراز به وجود آورده اند.

مکان این حمام واقع در مرکز شهر شیراز و در خیابان آیت الله طالقانی می باشد. حمام وکیل در بخش غربی مسجد وکیل احداث شده است.

معماری حمام وکیل شیراز

برای ساخت حمام وکیل شیراز از مهندسی پیشرفته ای استفاده شده است. در ابتدا شما از طریق یک درب کوچک وارد محوطه کلی حمام می شوید. سپس از طریق یک راهرو می توانید به محیط رختکن حمام دسترسی داشته باشید.

راهروهای موجود به منظور کنترل دما بدین شکل در حمام واقع شده اند. بینه که در این حمام ساخته شده است به فرم هشت ضلعی می باشد و سبکی از تزئینات منحصر به فرد در آن به کار رفته است. ماده ای که به جای گچ در این حمام به عنوان تزئین از آن استفاده شده است، آهک می باشد. زیرا محیط حمام محیطی مرطوب است و منجر به از بین رفتن گچ می شود، از این رو در ایجاد نقش و نگارهای آن از آهک استفاده نموده اند.

این تزئینات آهک بری نه تنها در زمان زندیه بلکه در دوره حکومت قاجاریان نیز برای حمام وکیل استفاده شدند. معمولا تزئینات حمام وکیل داستان هایی همچون شیرین و فرهاد، داستان حضرت یوسف (ع)، قربانی کردن حضرت اسماعیل (ع) و … را نشان می دهند و جالب است که نقال ها در آن دوران این داستان ها را برای حضار نقل می کردند.

سیستم گرمایشی حمام به واسطه دالان هایی که در زیر سنگ فرش های خزینه ساخته شده بودند ایجاد می شد. همچنین یک خزینه دیگر در بخش جنوبی بوده است که آب آن به واسطه دو دیگ بسیار بزرگ گرم می شده است.

خلاصه:

در پایان این مقاله باید به شما بگوییم که مجموعه زندیه در شیراز که شامل حمام وکیل، بازار وکیل و مسجد وکیل می باشد از جمله بزرگترین جاذبه های گردشگری و زیبایی های شهر شیراز و کشور ایران شناخته شده است که هرساله افراد زیادی را برای بازدید به خود دعوت می نماید.

شیراز از جمله شهرهای ایران است که مکان های دیدنی زیادی را در خود جای داده است.

از دیگر مکان های دیدنی در شهر شیراز می توان به این مکان ها اشاره نمود:

باغ ارم شیراز، باغ دلگشا شیراز، مسجد نصیر الملک شیراز و …