آرامگاه سعدی (سعدیه) شیراز :
سعدی شیرازی، شاعر و نویسنده پارسی‌گوی ایرانی در سال ۶۰۶ هجری قمری چشم به جهان گشود. لقب‌های زیادی به این شاعر گران‌قدر داده شده است؛ استاد سخن، پادشاه سخن، شیخ اجل و استاد مطلق سخن فارسی تنها بخشی از لقب‌های سعدی است.
سعدی در نظامیه بغداد تحصیل کرد و پس از اتمام تحصیل به‌عنوان خطیب به شام و حجاز سفر کرد. پس از بازگشت از این سفرها، سعدی تا آخر عمر در شیراز ماند. سرانجام سعدی در سال ۶۹۰ هجری قمری در شیراز درگذشت و آرامگاه وی نیز در شیراز قرار دارد و به سعدیه معروف است.
مزار سعدی شیراز به عنوان یکی از جاذبه های شهر شیراز در طول تاریخ مورد توجه هنر دوستان و اهالی ادب بوده است. این محل که در حال حاضر مزار سعدی است در گذشته خانقاه و محل عبادت های او و یارانش بوده و این موضوع را میشود از قبور متعددی که در کنار مزار او وجود دارد ثابت کرد.
این بنای زیبا که تلفیقی است از هنر معماری قدیم و جدید به زیبایی هرچه تمام تر در میان باغی باصفا میزبان مسافران وگردشگرانی ست که با دیدن این همه زیبایی و آرامش ساعتی در این مکان توقف می کنند.
این آرامگاه در انتهای خیابان بوستان و در کنار باغ دلگشا در دامنه کوه در شمال شرق شیراز قرار دارد. در اطراف مقبره، قبور زیادی از بزرگان دین وجود دارند که بنا به وصیت خود، در آنجا مدفون شده‌اند از جمله مهمترین‌های آن می‌توان شوریده شیرازی را نام برد که آرامگاهش به وسیله رواق به آرامگاه سعدی متصل شده‌است.
آرامگاه شیخ مشرف الدین بن مصلح الدین سعدی شیرازی در تاریخ ۲۰ آبان ۱۳۵۳ به شماره ثبت ۱۰۱۰٫۳ در انجمن آثار ملی به ثبت رسیده‌است.
لغت‌نامه دهخدا به نقل از فرهنگ برهان قاطع نام موضعی که شیخ سعدی در آنجا آرمیده را «گازرگاه» نامیده و به نقل از فرهنگ آنندراج گازرگاه را حد شیراز نزدیک به مرقد شیخ مصلح‌الدین سعدی شیرازی دانسته است.
سعدیه، این بنای باشکوه هنر فکر و طراحی محسن فروغی است . محسن فروغی معمار ایرانی و استاد معماری و رئیس دانشکده هنرهای زیبای تهران بود. او فرزند محمدعلی فروغی، ادیب و سیاستمدار بود. وی در سال ۱۳۶۲ درگذشت و آرامگاه او در گورستان ابن‌بابویه در شهرری است.
حقایق جالب درباره آرامگاه سعدی
سعدیه در ابتدا خانقاه سعدی بوده که او اواخر عمرش را در آنجا می‌گذرانده و سپس در همانجا دفن شده است. برای اولین بار در قرن هفتم توسط شمس‌الدین محمد صاحب‌دیوانی وزیر معروف اباقاخان، مقبره‌ای بر فراز قبر سعدی ساخته شد.
ابن بطویه، ۳۵ سال پس از وفات سعدی، گزارشی از آرامگاه این شاعر نوشت. این گزارش قدیمی‌ترین گزارش از مقبره سعدی است. در این متن آمده است که بازدیدکنندگان آرامگاه سعدی، لباس‌های خود را در حوضچه‌های مرمر می‌شستند. بر اساس باور قدیمی، شستشو لباس در این آب، خاصیت شفابخشی به لباس می‌بخشد.
در سال ۹۹۸ به دستور یعقوب ذوالقدر، حاکم فارس، خانقاه شیخ ویران شد و اثری از آن باقی نماند. در سال ۱۱۸۷ هجری قمری به دستور کریم‌خان زند، بنایی معروف به عمارتی ملوکانه از گچ و آجر بر بالای آرامگاه سعدی بنا شد.
بنایی که در زمان کریم‌خان ساخته شده بود، تا سال ۱۳۲۷ هجری شمسی استوار بود. در سال ۱۳۲۷ پس از کسب موافقت اولیه برای احیای مجموعه سعدیه، از آندره گدار که در آن زمان مدیر باستان‌شناسی ایران بود، دعوت شد به شیراز بیاید و نظر خود را بیان کند.
پس از بحث و بررسی‌های گوناگون و در سال ۱۳۲۸ قرارداد طراحی آرامگاه سعدی با یک شرکت ساختمانی بسته شد و مهندس محسن فروغی و مهندس علی صادق به‌عنوان طراحان سعدیه آغاز به کارکردند.
تخریب و بازسازی آرامگاه سعدی
آرامگاه سعدی، به دلیل انتساب به اهل تسنن، به دستور یکی از علمای شیراز در زمان قاجار، تخریب شد و چند سال بعد دوباره بازسازی‌اش کردند. آن بنایی که به دستور کریم‌خان زند بنا شده بود، تا سال ۱۳۲۷ پابرجا بود تا اینکه بعد از آن، بنای جدید را، یعنی همان چیزی که اکنون می‌بینیم را با الهام از چهلستون ساختند.
محسن فروغی معمار مدرنیست ایرانی طرح آرامگاه را با همکاری علی‌اکبر صادق با الهام گرفتن از عناصر معماری سنتی ایران، در سال ۱۳۳۰ طراحی کرد. ساختمان به سبک ایرانی است، با ۸ ستون از سنگ‌های قهوه‌ای‌رنگ که در جلوی مقبره قرار دارند و اصل بنا با سنگ سفید و کاشی‌کاری مزین است.
بنای آرامگاه از بیرون به شکل مکعبی دیده میشود، اما در داخل هشت‌ضلعی است و جنس دیوارها از مرمر و لاجورد است. در طرح جدید پس از خرید و تخریب خانه‌های اطراف آرامگاه دارای محوطه‌ای در حدود ۱۰۳۹۵
متر مربع شد. محوطه باغ به سبک ایرانی گلکاری، درختکاری و باغچه بندی شده‌است. در وسط حیاط دو حوض مستطیل شکل، با جهت شمالی – جنوبی در دو طرف محوطه آرامگاه قرار دارد و حوض دیگری در جهت شرقی – غربی در مقابل ایوان اصلی بنا واقع شده‌است.
ورودی مجموعه در راستای ورودی آرامگاه است که معمار آن بر عهده آندره گدار فرانسوی بوده است. بر روی درب ورودی سعدیه این بیت به چشم می‌خورد
ز خاک سعدی شیراز بوی عشق آید هزار سال پس از مرگ او گرش بویی
علی اکبرخان قوام الملک شیرازی، سنگ قبر کنونی را که سماق سرخ کم رنگی است، بر روی قبر شیخ نصب کرد و کتیبه زیر را که از اشعار بوستان است، با خط نستعلیق عالی بر آن نگاشت:
کل شی هالک و انت الباقی کریم السجایا، جمیل الشیم نبی البرایا، شفیع الامم
حوض آرزوها در سعدیه
یکی از جذابیت‌های سعدیه، بجز باغ زیبایش، حوضچه‌های متعددی‌ست که در آن قرار دارد. در جلوی رواق یا پیشگاه، حوضی هست که مردم اول آرزو می‌کنند و بعد به امید برآورده شدن آرزویشان، داخلش سکه می‌اندازند. اینطور می‌گویند که اگر سکه روی سکه دیگری بیافتد، نباید امیدی به برآورده شدن آن آرزو داشت.
در عمق ده متری صحن آرامگاه هم قناتی هست که آبش، دارای مواد گوگردی و جیوه است. آب این قنات که در زیر زمین جریان دارد، داخل «حوض ماهی» می‌ریزد. زیرزمین سعدیه این روزها تبدیل به چایخانه سنتی شده است.
حوض ماهی هم در سمت چپ آرامگاه قرار گرفته و در داخل شکل هشت ضلعی‌ست اینطور معروف است که سعدی، نزدیک زاویه خود، حوضچه‌هایی از سنگ مرمر ساخته بود که آب در آنها جریان داشته و شستشو در این آب، مخصوصا در شب چهارشنبه سوری، زمانی، جزو معتقدات مردم شیراز بوده است.
در بلوار گلستان نزدیک آرامگاه سعدی، تعدادی بستنی و فالوده‌فروشی‌های معروف شیراز قرار گرفته اند. بستنی و فالوده قدیمی سعدی و بستنی و فالوده کلبهاز جمله ی ان ها هستند.
جهت بازدید از سعدیه هر روز از ساعت ۸ صبح الی ۹ شب می‌توانید به این آرامگاه ارزشمند بروید.
نگاهی گذرا به برخی خدماتی که توسط مهمانداران و پرسنل تشریفات در قطارهای ۵ ستاره فدک ارائه می شود:
[stextbox id=’info’ direction=’rtl’]
- سرو دسر
- استفاده از کاتلریهای استیل به همراه نپکین
- ارائه نوشیدنی گرم و سرد برحسب درخواست، به صورت نامحدود(چای، نسکافه)
- ارائه سرویس خواب با کیفیت بالا و متمایزنسبت به سایرقطارها و سایر کلاس‌های پنج ستاره (ضمن شستشوی روزانه کلیه اقلام مورد استفاده مسافرین و ارائه به شکل وکیوم)
[/stextbox]
همچنین می توانید در هر لحظه از شبانه روز برای خرید بلیط قطار فدک از صفحه اصلی سایت استفاده نمایید.
قطار فدک رمز یک سفر با کیفیت می باشد.
[stextbox id=’info’ direction=’rtl’]
در صورت نیاز می توانید با شماره زیر با ما در ارتباط باشید
[/stextbox]
مدیر سایت محترم ِ متاسفانه در انتخاب متن و عکس دقت لازم رعایت نشده است.دو عکس اول از حافظیه است. متن هم تکه چسبانی از منابع دیگر است.
سلام
ضمن تشکر از دقت نظر شما، موارد اعلام شده اصلاح گردید.