اولین وسایل نقلیه ریلی شهری در زمان ناصرالدینشاه قاجار و در سال ۱۳۰۶ در ایران به بهرهبرداری رسیدند. ساختار آنها از واگن و اسب تشکیل میشد. واگنها که روی ریلهایی به عرض کمتر از یک متر قرار داشتند با دو تا چهار اسب کشیده میشدند و مردم میتوانستند از دروازه شهری ری تا باغشاه (میدان حُر امروزی) با آن سفر کنند.
ولی اولین اقدامها برای تأسیس متروی کنونی در سال ۱۳۵۳ انجام شد. در مهرماه این سال با مشاوره شرکتهای خارجی نظیر سوفرتو، سیستم مترو (با ۷ خط) برای حل مشکلات ترافیک پیشنهاد گردید.درنهایت از سال ۱۳۵۶ احداث خط ۱ مترو در مناطق شمالی تهران آغاز شد که عملیات اجرایی آن را شرکتهای فرانسوی بر عهده داشتند. این عملیات تا آذر سال ۵۹ ادامه یافت ولی در این زمان و در پی جریانهای جنگ ایران و عراق، هیئتوزیران توقف کامل طرح توسط مشاوران خارجی را اعلام کرد.
در فروردین ۱۳۶۴ پسازآنکه ضرورت ساخت مترو دوباره مطرح شد مجدداً گروهای اجرایی ساخت مترو، فعالیت خود را آغاز کردند. برنامه اول مترو تهران با مسیری به طول ۹۰ کیلومتر که شامل ۵۲ ایستگاه بود، ساخت خط ۱، خط ۲ و مسیر برونشهری خط ۵ (تهران – گلشهر) را در برنامه داشت.
فعالیتهای اجرایی این برنامه از سال ۱۳۶۶ آغاز شد. از آن زمان تا امروز هرسال بخشی از مترو کامل شده است بهطوریکه اکنون خطوط فعال مترو تهران و حومه دارای ۱۲۲ ایستگاه فعال بوده و از ابتدای بهرهبرداری تا پایان خرداد ۱۳۹۸ حدود ۸ میلیارد و ۶۴۶ میلیون و ۴۲۴ هزار سفر با آن انجامشده است.
در این متن قصد داریم پس از بیان تاریخچه تأسیس خطوط مترو، ایستگاههای خطوط فعال مترو تهران را معرفی کرده و برنامه خطوط مترو تهران ، پاسخ به سوالاتی مانند ایستگاهای فعال مثل ایستگاه میدان صنعت و غیره بپردازیم:
سرفصلهای عنوانشده در این مقاله عبارتاند از:
- تاریخچه تأسیس خطوط و ایستگاههای مترو تهران
- ایستگاههای خطوط فعال مترو تهران
- برنامه خطوط مترو تهران
تاریخچه تأسیس خطوط و ایستگاههای مترو تهران
در ۱۶ اسفند ۱۳۷۷ نخستین خط مترو که تهران را به کرج متصل میکرد، افتتاح شد. در حال حاضر به این خط، خط شماره ۵ میگویند. یک سال بعد، نیمه غربی خط شماره ۲ یعنی حدفاصل ایستگاه صادقیه تا ایستگاه امام خمینی نیز بهرهبرداری شد. در سال ۱۳۸۰ ایستگاه شهید حقانی توسط خط شماره ۱ مترو تهران به ایستگاه علیآباد متصل شد.
ایستگاه شهید حقانی در آن سال میرداماد نام داشت و نقطه انتهایی خط شماره یک محسوب میشد که پس از ساخت ایستگاهی در خیابان میرداماد نام آن تغییر کرد. در سال بعد این خط تا ایستگاه حرم مطهر در بهشتزهرا ادامه یافت.
همچنین بخش شرقی خط دو مترو تهران بهتدریج تا سال ۱۳۸۵ به بهرهبرداری رسید و باعث شد میدان صادقیه به دانشگاه علم و صنعت متصل گردد.
دو سال بعد بخشی از خط ۴ مترو تهران، حدفاصل ایستگاه دروازه شمیران تا ایستگاه میدان فردوسی افتتاح شد. همچنین بهرهبرداری دو ایستگاه باقری و تهرانپارس نیز در امتداد شرقی خط دو انجام شد و بهرهبرداری ایستگاه میدان شهدا در امتداد شرقی خط ۴ نیز در اسفندماه همین سال در دستور کار قرار گرفت.
در بهار ۱۳۸۸ حدفاصل ایستگاه حقانی تا ایستگاه قلهک و ایستگاه میدان انقلاب اسلامی در امتداد غربی خط چهار نیز به بهرهبرداری رسید.
در بهار سال ۱۳۸۹ ایستگاه مترو کلاهدوز واقع در انتهای شرقی خط ۴ مترو افتتاح شد. ایستگاه صدر (خط شماره ۱)، امتداد ایستگاه علم و صنعت تا ایستگاه فرهنگسرا (خط شماره ۲)، ایستگاه محمد شهر (خط شماره ۵)، ایستگاههای ولیعصر و نبرد (خط شماره ۴) نیز تا پایان سال ۱۳۸۹ در مترو تهران بهرهبرداری شدند.
ایستگاههای توحید، میدان آزادی، ابنسینا، پیروزی و دکتر حبیبالله (خط شماره ۴)، ایستگاه کهریزک و تجریش (خط شماره ۱) در سال ۱۳۹۰ افتتاح شدند. ایستگاه تجریش عمیقترین ایستگاه مترو تهران است. ایستگاه نیرو هوایی (خط شماره ۴) در سال ۱۳۹۱ به بهرهبرداری رسید. در سال بعد به علت برخی مشکلات هیچ افتتاحی صورت نگرفت و تنها بهصورت آزمایشی روی ایستگاههای جدید کار شد.
در اردیبهشت ۱۳۹۳ نیمه جنوبی خط ۳ مترو تهران بهعنوان طولانیترین خط متروی خاورمیانه از ایستگاه آزادگان تا چهارراه ولیعصر به طول ۱۲ کیلومتر مورد افتتاح رسمی قرارگرفته و به بخش میانی این خط که قبلاً افتتاحشده بود متصل گردید.
همچنین با این افتتاح پنج ایستگاه آزادگان، قلعه مرغی، جوادیه، میدان راهآهن و میدان منیریه به مجموعه ایستگاههای مترو تهران اضافه شدند. دو ایستگاه متروی میدان ولیعصر در نیمه میانی خط ۳ و شهرک شریعتی در نیمه جنوبی خط ۳ نیز در پایان ۱۳۹۳ به بهرهبرداری رسیدند.
ایستگاه میدان جهاد و ایستگاه متروی عبدلآباد (خط شماره ۳)، شهید زینالدین، نوبنیاد و قائم در خطوط ۱ و ۳، ایستگاه نعمتآباد، میرزای شیرازی و ایستگاه فرودگاه مهرآباد نیز در سال ۱۳۹۴ افتتاح شدند.
در آغاز سال ۱۳۹۵ ایستگاه شهر آفتاب (خط شماره ۱) با عنوان بزرگترین ایستگاه متروی تهران با الهام از معماری بنای چهلستون در اصفهان ساخته و به بهرهبرداری رسید. ایستگاه خواجه عبدالله انصاری، سهروردی، شهید قدوسی، شهید صیاد شیرازی، حسینآباد و میدان هروی از دیگر ایستگاههایی بودن که در این سال افتتاح شدند.
در سال ۱۳۹۶ خط ۷ متروی تهران در مسیری به طول ۲۲ کیلومتر و با ۷ ایستگاه بهعنوان ششمین خط متروی تهران و پنجمین خط متروی درونشهری به بهرهبرداری رسید که در پاییز همین سال تعطیل شد.
عدم نصب هواکشهای میان تونلی، پلههای اضطراری و تجهیزات الکترونیکی مثل سیستم سیگنالینگ از عوامل اصلی تعطیلی ایستگاه بودند که باید رفع میشدند. با شروع سال ۹۸ هفتمین خط مترو تهران افتتاح شد.
ایستگاههای دولتآباد، بعثت و میدان شهدا مورد بهرهبرداری قرار گرفت و بهاینترتیب تعداد ایستگاههای مترو تهران تا این تاریخ به ۱۲۲ ایستگاه و طول آن نیز به ۲۲۰٫۵ کیلومتر افزایش یافت.
خطوط ۸ و ۹ و ۱۰ مترو تهران در آینده ساخته خواهد شد. مسیر خطوط ۸ و ۹، U شکل است. خط هشت از شمال شرق یعنی رسالت به سمت غرب و آزادگان پایین میآید و به سمت میدان بسیج میرود و خط ۹ هم باز به همین شکل، اما برعکس خواهد بود.
با تأسیس این خطوط تهران دارای ۱۶۱ ایستگاه مترو خواهد شد و به یکی از اولین شهرهای دنیا درزمینه توسعه حملونقل ریلی تبدیل میگردد.
ایستگاههای خطوط فعال مترو تهران
خط شماره یک که با رنگ قرمز در نقشه مترو تهران ترسیم میگردد از ایستگاه تجریش واقع در ابتدای خیابان شریعتی تا ایستگاه کهریزک واقع در ضلع جنوب شرقی بهشتزهرا ادامه دارد. در ایستگاه شهید بهشتی با خط ۳، در ایستگاه دروازه دولت با خط ۴ و در ایستگاه میدان امام خمینی با خط ۲ تقاطع داشته و دارای ۳۷٫۵ کیلومتر طول است که مجموع زمان سفر در آن حدود ۶۹ دقیقه است.
ایستگاهها به ترتیب تجریش، قیطریه، شهید صدر، قلهک، دکتر شریعتی، میرداماد، شهید حقانی، شهید همت، مصلای امام خمینی، شهید بهشتی، شهید مفتح، شهدای هفتتیر، طالقانی، دروازه دولت، سعدی، امام خمینی (ره)، پانزده خرداد، خیام، میدان محمدیه، شوش، پایانه جنوب، شهید بخارایی، علیآباد، جوانمرد قصاب، شهرری، شاهد-باقر شهر، شاهد، حرم مطهر امام خمینی (ره) و کهریزک هستند.
انشعاب این خط دارای ۴ ایستگاه شهر آفتاب، واوان (در حال ساخت)، شهر فرودگاهی امام خمینی (ره) و شهر پرند (در حال ساخت) است که از ایستگاه شاهد-باقرشهر شروع میشود.
خط شماره دو که با رنگ آبی در نقشه مترو تهران ترسیم میگردد از ایستگاه فرهنگسرا واقع در خیابان جشنواره جنب فرهنگسرا اشراق تا ایستگاه تهران (صادقیه) واقع در ضلع جنوب غربی فلکه دوم صادقیه ادامه دارد.
این خط در ایستگاههای شادمان و دروازه شمیران با خط ۴، ایستگاه نواب صفوی با خط ۶ و امام خمینی با خط ۱ تقاطع داشته و مسافرت در ۲۴٫۶ کیلومتر آن، حدود ۴۵ دقیقه طول میکشد.
ایستگاههای آن به ترتیب فرهنگسرا، تهرانپارس، شهید باقری، دانشگاه علم و صنعت، سرسبز، جانبازان، فدک، سبلان، شهید مدنی، امام حسین (ع)، دروازه شمیران، بهارستان، ملت، امام خمینی (ره)، حسنآباد، دانشگاه امام علی (ع)، میدان حر، شهید نواب صفوی، شادمان، دانشگاه شریف، طرشت و صادقیه هستند.
خط شماره سه که با رنگ آبی کمرنگ در نقشه مترو تهران ترسیم میگردد از ایستگاه قائم واقع در شهرک قائم در شمال شرق تهران آغازشده و سپس به سمت بزرگراه آزادگان در جنوب غربی تهران متمایل شده و به ایستگاه آزادگان منتهی میشود.
این خط در ایستگاه شهید بهشتی با خط ۱، ایستگاه تئاتر شهر با خط ۴ و ایستگاه مهدیه با خط ۷ تقاطع دارد.
مسافت آن ۳۳ کیلومتر بوده و مسافرت در آن ۶۳ دقیقه طول میکشد. ایستگاههای شهرک قائم، شهید محلاتی، نوبنیاد، حسینآباد، هروی، شهید زینالدین، خواجه عبدالله انصاری، شهید صیاد شیرازی، شهید قدوسی، سهروردی، شهید بهشتی، میرزای شیرازی، میدان جهاد، میدان ولیعصر، تئاتر شهر، منیریه، مهدیه، راهآهن، جوادیه، زمزم، شهرک شریعتی، عبدلآباد، نعمتآباد و آزادگان، در خط سه مترو تهران ساختهشده اند.
خط شماره چهار که با رنگ زرد در نقشه مترو تهران ترسیم میگردد با ۲۲ ایستگاه (شامل ۱۹ ایستگاه در شاخه اصلی و ۳ ایستگاه در انشعاب فرودگاه مهرآباد) از شهید کلاهدوز واقع در انتهای خیابان پیروزی بزرگراه اسبدوانی تا ایستگاه اکباتان (ارم سبز) واقع در بلوار فردوس انتهای خیابان شقایق جنوبی ادامه دارد. خط شماره چهار در ایستگاه دروازه دولت با خط ۱، ایستگاههای دروازه شمیران و شادمان با خط ۲ و تئاتر شهر با خط ۳ تقاطع دارد.
مسافت آن ۳۳٫۷۰ کیلومتر است و ۶۳ دقیقه طول میکشد تا یک نفر از ایستگاه ابتدایی به ایستگاه انتهایی برسد. ایستگاهها به ترتیب ارم سبز، شهرک اکباتان، بیمه، میدان آزادی، استاد معین، دکتر حبیبالله، شادمان، توحید، میدان انقلاب اسلامی، تئاتر شهر، فردوسی، دروازه دولت، دروازه شمیران، میدان شهدا، ابنسینا، پیروزی، نبرد، نیرو هوایی و شهید کلاهدوز هستند. ایستگاههای انشعاب فرودگاه مهرآباد نیز بیمه، فرودگاه مهرآباد پایانه ۱ و ۲ و فرودگاه مهرآباد پایانه ۴ و ۶ را شامل میشوند.
خط شماره پنج که با رنگ سبز در نقشه مترو تهران ترسیم میگردد از ایستگاه تهران (صادقیه) واقع در ضلع جنوب غربی فلکه دوم صادقیه تا ایستگاه گلشهر واقع در گلشهر کرج امتداد مییابد.
این خط در ایستگاه ارم سبز با خط ۴ و ایستگاه صادقیه با خط ۲ تقاطع داشته و دارای ۴۱٫۵ کیلومتر طول است که درمجموع زمان مسافرت در این خط در حدود ۵۷ دقیقه میباشد. ایستگاهها به ترتیب صادقیه، ارم سبز، ورزشگاه آزادی، چیتگر، ایرانخودرو، وردآورد، گرمدره، اتمسفر، ایستگاه متروی کرج، محمد شهر (ماهدشت) و گلشهر هستند.
خط شماره شش که بارنگ صورتی در نقشه مترو تهران ترسیم میگردد در حال حاضر در دست احداث بوده و تنها ایستگاههای دولتآباد، بعثت و میدان شهدا در آن فعال هستند. مسافت خط شش، ۹ کیلومتر است و ۱۵ دقیقه طول میکشد تا از ایستگاه ابتدایی به ایستگاه انتهایی برسید.
ایستگاهها بعد از افتتاح کامل سولقان، شهید آبشناسان، شهران، شهر زیبا، آیتالله کاشانی، شهید ستاری، شهید اشرفی اصفهانی، بزرگراه یادگار امام، مرزداران، شهرک آزمایش، دانشگاه تربیت مدرس، کارگر، بوستان لاله، میدان ولیعصر، شهید نجاتاللهی، هفتتیر، بهار شیراز، سرباز، امام حسین، میدان شهدا، امیرکبیر، شهدای هفده شهریور، میدان خراسان، شهید رضایی، بعثت، کیانشهر، دولتآباد، چشمهعلی، ابنبابویه، میدان حرم حضرت عبدالعظیم و حرم حضرت عبدالعظیم خواهند بود.
ایستگاه های فعال خط ۷ مترو تهران
خط شماره هفت که با رنگ بنفش در نقشه مترو تهران ترسیم میگردد عمیقترین خط مترو تهران در حال حاضر است. این خط از میدان صنعت واقع در میدان صنعت شهرک قدس (غرب) آغازشده و به ایستگاه مهدیه میرسد. بسیاری از ایستگاههای خط ۷ هنوز افتتاح نشده و در حال ساخت هستند. این خط با خط ۲ در ایستگاه نواب صفوی، با خط ۴ در ایستگاه توحید و با خط ۳ در ایستگاه مهدیه، تقاطع دارد.
در حال حاضر ۱۲ کیلومتر از طول این خط فعال بوده که میتوان آن را در۲۰ دقیقه پیمود. ایستگاهها بعد از افتتاح به ترتیب ورزشگاه تختی، بسیج، شهدای هفده شهریور، میدان شهید محلاتی، مخبر، آهنگ، میدان قیام، مولوی، میدان محمدیه، وحدت اسلامی، مهدیه، هلالاحمر، بریانک، کمیل، رودکی، نواب صفوی، توحید، باقر خان، دانشگاه تربیت مدرس، بوستان گفتگو، برج میلاد، میدان صنعت، شهید دادمان و میدان کتاب خواهند بود.
برنامه خطوط مترو تهران
قطارها در خط شماره یک از ساعت ۰۵:۳۰ صبح تا ۲۲:۳۰ فعال هستند. این برنامه برای خطوط ۲،۳،۴،۵ و ۷ نیز صدق میکند، ولی خط شماره ۶ در روزهای شنبه تا پنجشنبه از ۰۶:۴۰ تا ۲۱:۱۵ و در جمعهها و روزهای تعطیل از ساعت ۰۶:۴۰ تا ۲۱:۵۰ فعال است. خط فرودگاه مهرآباد نیز که فرعی خط شماره ۴ است از ساعت ۰۵:۳۷ تا ۲۲:۲۲ به انتقال مسافر میپردازد.
برای دانلود نقشه جدید مترو تهران باکیفیت بالا میتوانید به سایت شرکت بهرهبرداری راهآهن شهری مراجعه کنید. بهتازگی برای مسافران یک اپلیکیشن راهنما طراحی و تهیهشده است تا با استفاده از آن بتوانند به مسیریابی در خطوط مترو تهران، اطلاعیابی از امکانات هر ایستگاه، مکانیابی مراکز شهری مجاور و مسیریابی خطوط تاکسی و اتوبوس منتهی به مترو بپردازند.
نمایش برنامه مترو تهران ازنظر زمان حرکت قطارها بهصورت جداگانه برای روزهای «شنبه تا چهارشنبه»، «پنجشنبه» و «جمعه و روزهای تعطیل سال» و نمایش قطارهای سریعالسیر تهران-کرج با علامت مخصوص نیز از دیگر امکانات اپلیکیشن مترو تهران است. نقشه مترو تهران باکیفیت بالا نیز در آن موجود بوده و میتوانید هرزمان و هر مکان به موقعیت خود نسبت به ایستگاهها اشراف یابید.
نگاهی گذرا به برخی خدماتی که توسط مهمانداران و پرسنل تشریفات در قطارهای ۵ ستاره فدک ارائه می شود:
[stextbox id=’info’ direction=’rtl’]
- ارائه خدمات تشریفات و استقبال از مهمانان با فرش قرمز در سکوهای مسافری در هنگام عزیمت یا مراجعت از سفر
- ارائه حوله مرطوب گرم / سرد (به فراخور فصل) در ابتدای سفر
- سرو نوشیدنی خوشامدگویی (Welcome Drink) که شامل نوشیدنیهای سنتی و سرد میباشند.
- سرو صبحانه یا عصرانه برحسب ساعت حرکت قطار و زمان رسیدن آن به مقصد
[/stextbox]
همچنین می توانید در هر لحظه از شبانه روز برای خرید بلیط قطار فدک از صفحه اصلی سایت استفاده نمایید.
قطار فدک رمز یک سفر با کیفیت می باشد.
[stextbox id=’info’ direction=’rtl’]
در صورت نیاز می توانید با شماره زیر با ما در ارتباط باشید
[/stextbox]
[…] میکند وماشین شخصی هم به دلیل حجم ترافیک بالا و وجود مترودر تهران به شما پیشنهاد نمیکنیم.بنابراین بهترین گزینه میتواند […]
توجه به کامل شدن ایستگاه مترو مهمترین مقصد شما باید باشد قبل از فعال شدن ایستگاه
سلام
اگر منظور شما ایستگاه متروی میدان راه آهن است، این مترو موجود است
سلام …اطلاعات خوبی بود
سلام
ممنون از حسن نظر شما
لطف کنید تا قرچک هم ایستگاه بزنید
سلام
انشااله در آینده ی نزدیک