بسیاری از اهالی تهران و بهویژه ساکنین بومی مناطق شمالی شهر، پایتخت تهران را تا پیش از شلوغی و مهاجرت مردم به این ناحیه، شهری خوش آبوهوا و پر از جاذبههای دیدنی و طبیعی توصیف میکنند. از دورانی که ناحیه شمیرانات جزء مقاصد ییلاقی شاهان ایران و تفرجگاه افراد ثروتمند بود و کاخهای باشکوه در باغهای محلات این ناحیه بنا میشد و مردم محلی نیز از زندگی در کوهپایهی تهران و کوچهباغهای باصفایش لذت میبردند، مدتی است که میگذرد؛ بااینحال همچنان میتوان ردپای طهران قدیم را در محلههای این قسمت از تهران مشاهده کرد.
یکی از اصلیترین و قدیمیترین محلههای این ناحیه، محله دربند تهران است که قدمتی نزدیک به 200 سال و تاریخچهای طولانی دارد. وجود حمام و آبانبار در کنار قناتهای آب که همچنان به سمت رود دربند و کاخ سعدآباد روان هستند به همراه مساجد و تکیههای دویستساله و قبرستان تاریخی در این منطقه همه و همه نشان از رونق محله دربند در سالیان دور دارد و اکنون میراث بهجامانده از آن برای ساکنان کلانشهر تهران نعمتی بیمانند و تفرجگاهی ارزشمند به شمار میرود.
برای آشنایی بیشتر شما با این محله خوش آبوهوای شهر تهران، یعنی محله دربند تصمیم گرفتیم به معرفی جاذبههای دیدنی آن بپردازیم. قطعاً شناخت دقیقتر این جاذبهی پایتخت ایران میتواند لذت بازدید از آن را دوچندان کند.
-
تاریخچه دربند
-
تفرجگاه دربند
-
تله سیژ
-
کوهنوردی
-
شکم گردی
-
شبهای دربند
تاریخچه دربند
تاریخ شکلگیری محله دربند تهران تأثیرپذیر از تاریخچه شمیرانات است و به گفته محلیان برای اولین بار دو نفر از سمت طالقان به این محل کوچ کردند و پایههای محله دربند را بنا نهادند. مردم این منطقه نیز درگذشته به زبان تاتی سخن میگفتند و اکنون نیز میتوان این گویش را در برخی بخشهای شمالی محله همچون روستای پس قلعه و همچنین برخی روستاهای اوشان و فشم نیز شنید.
در دوران قاجار این محله دستخوش تغییرات بسیاری شد و موردتوجه برخی افراد بانفوذ آن دوران ازجمله شاهزاده اللهوردی میرزا و ابولملوک کیومرث میرزا و همچنین شاه آن دوران یعنی ناصرالدینشاه قرار گرفت. احداث هتل و مهمانسرا و بهبود راههای ارتباطی باعث رونق بیشتر این منطقه شد؛ اما اصلیترین قدمها برای تبدیل این ناحیه به تفرجگاهی برای ساکنان شهر تهران از حدود 40 سال پیش آغاز شد و احداث تله سیژ، رستورانها و پلهای ارتباطی ازجملهی آنها بود.
تفرجگاه دربند
کوهستان زیبا، رودهای روان از میان صخرهها، باغچهها و رستورانهای در طول مسیر و رطوبت و سردی هوا در دربند باعث شده تا مردم برای فرار از دود، شلوغی و فرسودگیهای پایتخت برای اوقات فراغت خود به محله دربند تهران روی بیاورند.
این محله با همه زرقوبرقی که اکنون به خود گرفته همچون نگینی در وسط شهر تهران برای گذران اوقات فراغت میدرخشد و پیر و جوان و زن و مرد نیز نمیشناسد. بر اساس نظرسنجیهای صورت گرفته از مردم نیز، دربند تهران اولین انتخاب برای مهمان کردن مسافران و ایجاد لحظات خوش در کنار دوستان و خانواده به شمار میرود. دلایل تبدیل شدن دربند به چنین جاذبهی محبوبی در میان مردم نیز کم نیست که در ادامه برخی از آنها را معرفی خواهیم کرد.
تله سیژ
ازجمله امکانات موجود در دربند تهران تله سیژ آن است که برای گردشگران و کوهنوردان قابلاستفاده است؛ هرچند این تله سیژ دربند در ابتدا و در حدود 40 سال پیش برای رفتوآمد اهالی روستای پس قلعه و بالادست استفاده میشد ولی اکنون به وسیلهای برای گردش و تفریح مردم تبدیلشده است.
شما میتوانید در طول روز و زمانهای مشخصشده با استفاده از تله سیژ به نقاط مرتفع و باصفای دربند بروید و لحظاتی را در دل طبیعت شمال شهر تهران سپری کنید.
کوهنوردی در اب و هوای خوب دربند
اگر اهل کوهنوردی و طبیعتگردی باشید بدون شک رفتن به کوههای شمال شهر را از مسیر دربند برای حداقل یکبار تجربه کردهاید. این مسیر با مناظر زیبای خود از سطح شهر و پیچوخمهای کوهستان که در وسط آن رود پرآب دربند جاری است یکی از اصلیترین مسیرها برای رسیدن به روستای پس قلعه، پناهگاه شیرپلا و درنهایت قله توچال محسوب میشود.
برای لذت بردن از کوهنوردی در این منطقه تنها کافی است خود را به میدان سربند و مجسمهی معروف گروهبان امیر شاه قدمی (استاد چتر کایت و کوهنوردی ارتش که در حدود 50 سال پیش به شکلی قهرمانانه چتربازان گرفتار در این منطقه را نجات داد) برسانید. سپس با گذر از میان رستورانها و کافهها در مسیر کوهستان قرار بگیرید. اگر از آمادگی جسمانی خوبی برخوردار باشید میتوانید ظرف مدت 3 ساعت خود را به پناهگاه شیرپلا برسانید و از ارتفاع 2750 متری تمام شهر تهران را زیر پای خود ببینید.
شکم گردی
اما حتی اگر توان بالا رفتن از منطقهی کوهستانی دربند را نداشته باشید و یا از ارتفاع گرفتن بهوسیله تله سیژ واهمه دارید تنها کافی است با طی کردن مسیر سنگفرش شدهی دربند به رستورانها و باغچههای زیبایی که در حاشیه رودخانه احداث شدهاند و پر از گلهای رنگارنگ و فوارهی آب هستند برسانید و ساعتها بر روی تختهای چوبی لذت استراحت در فضای مطبوع و خوردن غذاهای ایرانی و فرنگی لذیذ را تجربه کنید.
در جایجای مسیر رستورانها و کافهها و دکههای مختلفی به چشم میخورند که شما را دعوت به نشستن و صرف وعدهی غذایی میکنند. اگر زمان کافی برای نشستن ندارید میتوانید در طول مسیر از آش دوغ، باقالی پخته، بلال، لواشک آلو و قیسی که هوش از سر هر مسافری میبرند نیز استفاده کنید.
شبهای دربند
برای بسیاری از شهرنشینان که در طول روز امکان گشتوگذار در شهر را ندارند و پس از تمام شدن روز کاری به دنبال گذراندن اوقات باقیماندهی خود در کنار دوستان و خانواده هستند، شبهای محله دربند میتواند انتخابی بینظیر باشد.
محله دربند تهران در شب رنگ و لعاب دیگری دارد و چراغهای زنبوری مغازهها و دکهها، منقلهای زغال کباب و جگر که دود و عطر را توأمان در فضا پخش میکنند، نورپردازی زیبای رستورانها و کافهها و رفتوآمد مردم که با صدای جاری شدن آب همراه میشود یکی از تجربههای بهیادماندنی را برای شما رقم خواهد زد که لذت آن را در جای دیگری نمیتوان تجربه کرد.
قطعاً محله دربند و تفرجگاه آن یکی از داراییهای ارزشمند شهر تهران است و مأمنی برای فرار از روزمرگیهای این کلانشهر است. هرچند این جاذبهی دیدنی تهران در طول سالیان گذشته بهخوبی نگهداری و مدیریت شده، اما نیازمند توجه و شناختهشدهتر شدن در نزد گردشگران خارجی و بهرهبرداری بهتر از ظرفیتهای موجود در آن است. ما نیز با حضور مسئولانهی خود در این میراث گرانبها و شناخت بیشتر میتوانیم به توسعهی آن کمک کنیم.