کاخ گلستان تهران به عنوان یکی از مکان‌های تاریخی تهران، از شکوه و عظمت تاریخی وصف نشدنی برخوردار است که همین امر باعث جذب گردشگران از نقاط مختلف ایران و جهان شده است. این کاخ ۴۴۰ سال قدمت دارد و از نظر معماری در ردۀ شاهکارهای ساخته شده در دوران صفویه قرار می‌گیرد. بنای تاریخی کاخ گلستان که هم اکنون به عنوان کاخ موزۀ گلستان معرفی می‌شود، با معماری زیبا و منحصربه‌فردی که دارد، توجه افراد زیادی را به خود جلب کرده است.
در این مطلب از فدک همراه ما باشید تا ضمن معرفی بخش‌های مختلف این مکان تاریخی، با شناخت آثار متنوع هر بخش، سفری هیجان‌انگیز به تاریخ شاهنشاهی دوران قاجار داشته باشید. در ادامه هم به شما خواهیم گفت کاخ گلستان کجاست و در چه ساعاتی از روز باز خواهد بود.
معرفی کاخ گلستان؛ جواهر درخشان قلب تهران
کاخ گلستان تهران یک بنای تاریخی واقع در بخش مرکزی شهر تهران است. این کاخ مجموعه‌ای متشکل از بناهای تاریخی متنوع است که هر بخش آن ممکن است در زمان‌ها و دوره‌های مختلفی ساخته شده باشد. این کاخ را می‌توان جزء مهم‌ترین بناهای تاریخی ایران به شمار آورد چرا که از نظر ارزش تاریخی و هنری، اهمیت ویژه‌ای دارد و از این منظر گردشگران زیادی را جذب کرده است.
کاخ گلستان را می‌توان چندین کاخ در دل یک کاخ توصیف کرد؛ زیرا از چند عمارت، باغ، تالار و حیاط تشکیل شده است که هرکدام به تنهایی نمایانگر یک اثر تاریخی منحصربه‌فرد خواهند بود.
مجموعه کاخ گلستان تهران شامل بخش‌های مختلفی همچون تالار سلام، تالار آینه، تخت مرمر، خلوت کریمخانی، عمارت بادگیر، تالار برلیان، تالار سفره‌خانه، تالار الماس، کاخ ابیض و کاخ شمس‌العماره است. در این بين بخش‌های ایوان تخت مرمر و خلوت کریمخانی، بناهای بر جای مانده از دوران کریمخان زند هستند که جزء قدیمی‌ترین بناها به شمار می‌آیند.کاخ مذکور به عنوان یک مجموعه تاریخی و فرهنگی علاوه بر بخش‌های ذکر شده، از قسمت‌های دیگری مانند کتابخانه نسخ خطی، دفتر فنی، امور بین‌الملل، کتابخانه چاپی، مرکز اسناد خطی و بسیاری از بخش‌های دیگر تشکیل شده است.
در این بین علاوه بر جاهای دیدنی کاخ گلستان، در اطراف این کاخ، مکان‌های تفریحی و دیدنی بسیاری همچون بازار بزرگ تهران، سبزه میدان، سرای روشن، کوچه مروی، قهوه‌خانه حاج علی درویش و دارالفنون وجود دارند. بنابراین گردشگرانی که از شهرهای مختلف و روش‌های متنوع هوایی و زمینی همچون تهیه بلیط از قطار فدک به عنوان لوکس ترین قطار ایران خود را به تهران رسانده‌اند، می‌توانند در صورت تمایل بعد از بازدید از کاخ، سری به این مکان‌ها بزنند.
نگاهی به گذشته کاخ گلستان؛ کتاب مصور دوران قاجار
با توجه به اسناد و مدارک به دست آمده و همچنین مطالب برگرفته از سفرنامه پیترو دلاواله، تاریخچه کاخ گلستان تهران به دوران شاه عباس صفوی برمی‌گردد. در واقع این کاخ در اواخر دهۀ ۹۸۰ هجری قمری ساخته شد و بعد از آن به عنوان محل استقرار هفت پادشاه قاجار قرار گرفت. البته لازم به ذکر است که مهم‌ترین دوره این کاخ مربوط به دوره آقا محمد خان قاجار است. همانطور که از تاریخ برمی‌آید، آقا محمد خان، بعد از شکست لطفعلی خان زند در سال ۱۲۱۰ هجری قمری، در تهران تاج‌گذاری کرده و پایتخت خود را این شهر معرفی کرده است. همین امر باعث اهمیت زیاد این کاخ شده است.
ناصرالدین شاه قاجار اولین شاهی که به اروپا سفر کرد نیز در کاخ گلستان تهران تاج‌گذاری کرد. بر همین اساس کاخ گلستان بعد از این واقعه تا حدودی تحت تأثیر معماری اروپایی، دستخوش تغییراتی قرار گرفت و نسبت به دوره‌های قبل شکل متفاوتی پیدا کرد. این کاخ در دوره قاجاریه از اهمیت زیادی برخوردار بود چرا که در آن زمان علاوه بر آنکه محلی جهت حکمرانی و اقامتگاه سلطنتی بود، تعلیم هنرمندان و معماران هم در این مکان انجام می‌شد. به همین دلیل کاخ گلستان در قرن نوزدهم به عنوان یک مرکز مهم جهت تولید هنر به شمار می‌آمد.
در دوره حکومت مظفرالدین شاه، محمد علی شاه و احمد شاه، این کاخ چندان تغییری نکرد اما به دلیل بروز رخداد تاریخی انقلاب مشروطه، اهمیت ویژه‌ای داشت.
با همه این تفاسیر کاخ گلستان تهران با قدمت بیشتر از چهار قرن، از جمله مجموعه‌های تاریخی منحصربه‌فرد ایران محسوب می‌شود که گردشگران زیادی را به تهران می‌کشاند. در هر حال اگر از شهر مقدس مشهد برای بازدید از این کاخ به تهران آمده‌اید، می‌توانید جهت آسایش خاطر خود بلیط قطار تهران مشهد را از وب‌سایت فدک به صورت اینترنتی رزرو کنید.
کاخ گلستان از شاهکارهای دوران صفویه، کجاست؟
کاخ گلستان از مکان‌های تاریخی ارزشمند شهر تهران است که علاوه بر ساکنین تهران، گردشگران از نقاط مختلف کشور مشتاق بازدید از این مکان زیبا و منحصربه‌فرد هستند. این مکان، سندی تماشایی از دوره قاجار است که با مشاهده هر بخش آن، گوشه‌ای از تاریخ قاجار زنده می‌شود.
دیوارها و عمارت‌های این کاخ به واسطه حضور پادشاهان مختلف قاجاری و بعد از آن سلسله پهلوی، شاهد رویدادهای تاریخی مهمی بوده‌اند. رویدادهایی که ممکن است ما تنها از بخشی از آن‌ها مطلع باشیم و بسیاری از وقایع دیگر برای همیشه به عنوان یک راز در دل دیوارهای این کاخ مسکوت بمانند.
وقایعی همچون تاج‌گذاری مظفرالدین شاه و احمد شاه قاجار، زمینه‌سازی انقراض قاجار و روی کار آمدن سلطنت پهلوی و به دنبال آن تاج‌گذاری رضاشاه و محمدرضا شاه از مهم‌ترین رویدادهای کاخ گلستان تهران هستند.
با این توصیفات طبیعی است که افراد از نقاط مختلف همچون اهواز، مشهد، اصفهان و بسیاری از شهرهای دیگر مشتاق دیدن این کاخ زیبا باشند. حال که متوجه شدید کاخ گلستان کجاست از راه‌های مختلفی می‌توان خود را به این مکان رساند.
خوشبختانه این روزها صنعت حمل‌ونقل عمومی و مسافربری پیشرفت چشمگیری داشته است. به خصوص قطارها که از نظر مسیرهای ریلی به بسیاری از شهرهای ایران راه پیدا کرده‌اند. به عنوان مثال فردی که از اهواز برای بازدید از کاخ گلستان آمده است به راحتی می‌تواند بلیط قطار تهران اهواز خود را رزرو کند، سپس با خیالی آسوده به بازدید از کاخ گلستان و دیگر مکان‌های تاریخی این شهر بپردازد.
جاهای دیدنی کاخ گلستان کهن‌ترین کاخ تهران
کاخ گلستان در طول تاریخ ۴۴۰ ساله خود تغییرات زیادی داشته است. چرا که ممکن است طی دوره‌هایی بخش‌هایی به آن اضافه شده باشد؛ از آن سو در مواردی هم بخش‌هایی به کلی ویران شده و از بین رفته‌اند. به عنوان مثال موارد زیر از جمله بخش‌ها و عمارت‌هایی هستند که در دوره‌های گذشته جزء کاخ گلستان بوده‌اند اما امروزه هیچ اثری از آن‌ها وجود ندارد.
- عمارت اندرونی (فرح‌آباد یا حرم‌خانه)
- خوابگاه ناصری
- تالار خاقان مغفور
- عمارت صندوقخانه
- عمارت خروجی
- خوابگاه ناصری
- رخت‌دار خانه سلطنتی
- دروازه نقاره‌خانه
- تکیه دولت
در مقابل این مکان‌ها، همچنان بناها و عمارت‌های زیادی در این کاخ وجود دارند که غالباً از دوره قاجار بر جای مانده‌اند. در ادامه به توضیح مختصر در مورد تعدادی از آن‌ها می‌پردازیم.
شمس‌العماره برجسته‌ترین بنای تاریخی کاخ گلستان
شمس‌العماره از جمله بناهای برجسته در کاخ گلستان تهران است که از آن به عنوان کاخ شاهنشاه یاد می‌شود. این بنا در ضلع شرقی کاخ قرار دارد و در دوره ناصرالدین شاه طی سال‌های ۱۲۴۴ تا ۱۲۴۶ هجری قمری ساخته شد. معماری زیبا و منحصربه‌فرد شمس‌العماره در کنار بزرگی بنا باعث شده است که در بین بخش‌های مختلف، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار باشد.
شمس‌العماره در پنج طبقه با ۳۵ متر ارتفاع بنا شده است و در زمان ساخت خود، به عنوان بلندترین ساختمان تهران شناخته شد. این بنا همچنین به عنوان اولین ساختمانی بود که در ساخت آن از فلز استفاده شده است. در زمان ناصرالدین شاه جلسات شاه با وزرا در این محل برگزار می‌شد. از این رو به آن هیئت وزرا هم می‌گفتند.
ایوان تخت مرمر قدیمی‌ترین بنای کاخ گلستان
ایوان تخت مرمر که ایوان دارالاماره یا دیوان‌خانه هم خوانده می‌شود، قدیمی‌ترین بنای کاخ گلستان است که در سال ۱۱۷۳ هجری قمری و در دوره کریمخان زند ساخته شد. از آنجایی که در این ایوان تخت مرمر قرار داشت، به این نام خوانده شده بود. این مکان در زمان قاجار جهت تبریک و شادباش عید نوروز و اعیاد دیگر به مردم از طرف پادشاهان قاجاری مورد استفاده قرار می‌گرفت.
ایوان تخت مرمر در دوره قاجار دو بار مورد بازسازی و مرمت قرار گرفت، این تعمیرات بار اول در سال ۱۲۰۶ هجری قمری توسط آقامحمدخان صورت گرفت. به این منظور که وی بتواند غنائم و سازه‌های با ارزش به دست آمده از حمله به قصر وکیل شیراز را مورد استفاده قرار دهد.
بازسازی دوم حدود صد سال بعد، در سال ۱۳۰۰ توسط ناصرالدین شاه انجام شد. این بازسازی‌ها به منظور رفع خرابی‌های ایجاد شده بود که در طی آن مرمت گچ‌بری‌ها، خاتم‌کاری‌ها، آیینه کاری‌ها و قسمت‌های دیگر صورت گرفت. این تغییرات نه تنها به افزایش عمر بنا کمک کرد بلکه باعث شد که از زیبایی و شکوه بیشتری برخوردار شود.
کاخ ابیض سفید رنگ کاخ گلستان
از دیگر بناهای مهم کاخ گلستان تهران، کاخ ابیض است که با هدف نگهداری از هدایای ناصرالدین شاه که برایش فرستاده بودند ساخته شد. ابیض واژه‌ای عربی بوده و به معنای سفید است. در واقع نام این کاخ برگرفته از ظاهر سفید رنگ آن است.
کاخ ابیض با الهام از معماری اروپایی قرن هجدهم ساخته شده و در بخش‌های مختلف آن سنگ مرمر سفید به کار رفته است. البته این کاخ تنها جهت قرار دادن هدایا مورد استفاده قرار نگرفت و از همان ابتدای ساخت، از این محل جهت برگزاری جلسات رسمی کشور استفاده کردند.
تالار عاج از تالارهای اصلی کاخ گلستان
تالار عاج هم از تالارهای اصلی کاخ گلستان محسوب می‌شود که تاریخ ساخت آن هنوز مشخص نیست. البته طی شواهد موجود می‌توان نتیجه گرفت که این کاخ قبل از کاخ سلام و تالار آیینه ساخته شده است. در رابطه با نامگذاری این کاخ، باورهای متفاوتی وجود دارد. برخی معتقدند دلیل نامگذاری آن وجود دو عاج فیل موجود در کاخ است. برخی دیگر بر این باورند که شیوه صحیح نوشتن نام این مکان، تالار آج است و در زبان ترکی به معنای گرسنه است چرا که در گذشته از این مکان جهت پذیرایی و صرف غذا استفاده می‌شده است.
تالار برلیان مزین شده با چلچراغ
تالار برلیان هم از جمله تالارهای مهم و اصلی کاخ گلستان تهران است و از آنجایی که دارای اتاق‌هایی پر از آینه‌کاری و چلچراغ است، به این نام معروف شده است. قبل از تالار برلیان، تالار دیگری به نام بلور در محل آن وجود داشت که از زمان فتحعلی شاه بر جای مانده بود. در دوره ناصرالدین شاه تالار بلور به واسطه فرسودگی که داشت از بین رفت و تالار برلیان به جای آن ساخته شد.
این تالار در زمان ناصرالدین شاه جهت نگهداری هدایا استفاده می‌شد و در دوران پهلوی نیز مهمانی‌های رسمی در آن برگزار می‌شد.
تالار الماس
تالار الماس هم یکی از مکان‌های تاریخی کاخ گلستان تهران است که از زیبایی و شکوه بی‌نظیری برخوردار است. این تالار که جزء بخش‌های قدیمی کاخ به شمار می‌آید، بعد از عمارت بادگیر واقع شده است و به واسطۀ آیینه‌کاری‌های مجلل آن به این اسم نامگذاری شده است.
برخی از آینه‌کاری‌های این دوران مربوط به دوران سلطنت فتحعلی شاه قاجار و برخی دیگر از دوران ناصرالدین شاه قاجار بر جای مانده است.
تالار سلام
تالار سلام که این روزها به آن تالار موزه هم گفته می‌شود، در زمان قاجار و سال ۱۲۵۴ به کاخ گلستان اضافه شد. در دوره ناصرالدین شاه قاجار، تصمیم بر این شد که تخت طاووس از تالار آیینه به این قسمت منتقل شود و همچنین مراسم سلام و استقبال‌های رسمی هم در این تالار صورت بگیرد. از این رو، رفته رفته نام این بنا به تالار سلام تغییر پیدا کرد. در دوران پهلوی به دلیل برگزاری مراسم تاج‌گذاری محمدرضا شاه تغییرات زیادی در این تالار صورت گرفت. در واقع اکثر گچ‌بری‌ها و آیینه‌کاری‌های این بخش مربوط به این دوره بوده است.
تالار آینه
تالار آیینه، کاخی مملو از آیینه‌کاری‌های زیبا و منحصربه‌فرد است که ساخت آن از سال ۱۲۵۳ توسط صنیع‌الملک آغاز شد و تا سال ۱۲۶۱ ادامه داشت. این تالار در غرب کاخ گلستان قرار دارد و علت نامگذاری آن به دلیل کار شدن آینه‌کاری‌های زیبا و باشکوه در آن است.
چگونه به کاخ رنگارنگ گلستان برویم؟
حال که با مکان‌ها و جاهای دیدنی کاخ گلستان آشنا شده‌اید، مطمئناً اشتیاق بیشتری برای بازدید از این مکان تاریخی و زیبا خواهید داشت. آدرس کاخ گلستان واقع در خیابان ۱۵ خرداد، روبه‌روی بازار بزرگ تهران است. برای رفتن به این محل لازم است بلیط کاخ گلستان را تهیه کنید.
جهت جلوگیری از اتلاف وقت در صف‌های طولانی خرید بلیط می‌توان از طریق سایت کاخ گلستان، اقدام به خرید اینترنتی بلیط کاخ گلستان کرد.
جهت بازدید از مکان‌های مختلف کاخ نیز لازم است بلیط‌های جداگانه تهیه کنید. از این رو قیمت بلیط کاخ گلستان با توجه به تعداد محل‌های بازدید شده متفاوت خواهد بود. البته مطمئناً قیمت آن از خوردن یک وعده غذا در یکی از بهترین رستوران های اهواز خیلی کمتر است.
ساعت بازدید از زیباترین جای تاریخی و دیدنی تهران
در رابطه با اینکه کاخ گلستان چه روزهایی باز است؟ لازم به ذکر است که ساعت کاری این کاخ در سال ۱۴۰۲ از ساعت ۹ صبح تا ۱۹ بعدازظهر است. البته دقت داشته باشید که امکان فروش بلیط تنها تا ساعت ۱۷:۱۵ وجود دارد.
حال ممکن است برای برخی از افراد سؤال باشد که آیا کاخ گلستان جمعه ها باز است؟ در پاسخ به این سؤال خوب است بدانید که کاخ گلستان تنها در تعطیلات رسمی و خاص همچون ۱۴ خرداد، شهادت امام علی (ع)، اربعین، تاسوعا و عاشورا، رحلت پیامبر، شهادت امام صادق و سیزده فروردین تعطیل خواهد بود.
به این ترتیب گردشگرانی که از شهرهای دیگر برای بازدید از کاخ گلستان به تهران سفر کرده‌اند با اطلاع از ساعت بازدید کاخ می‌توانند بلیط قطار برگشت به شهر خود را به صورت اینترنتی از سایت قطار فدک رزرو کنند.
جمع‌بندی؛ کاخ گلستان تهران گنجینه‌ای تاریخی در قلب پایتخت
کاخ گلستان تهران، یکی از زیباترین و مهم‌ترین جاذبه‌های دیدنی و تاریخی شهر تهران است که همه روزه میزبان گردشگران بی‌شماری از اقصی نقاط جهان است. این کاخ، که به خودی خود مجموعه‌ای از کاخ‌های کوچک است، شامل بناهای تاریخی چون شمس‌العماره، تالار آیینه، تالار الماس، تالار برلیان و دیگر بخش‌های دیدنی است.
کاخ گلستان همه روزه از ساعت ۹ صبح تا ۱۹ عصر فعال است، با استثنای برخی از تعطیلات رسمی مانند اربعین، عاشورا و تاسوعا، رحلت پیامبر، ۱۴ خرداد، شهادت امام علی (ع) و امام صادق (ع)، و سیزده به در. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره رزرو و استفاده از خدمات مجموعه، می‌توانید با کارشناسان مشاوره تماس بگیرید.
باسلام درخواست ارسال تورهای داخلی را دارم. با تشکر
[…] سال پیش در دوره آقامحمد خان قاجار شروع به ساختن کاخ گلستان کردند که به وسیله فتحعلی شاه قاجار به اتمام رسید.درآن […]