مسجد و مناره میدان کهنه قم یکی از آثار تاریخی برجسته و ارزشمند این شهر است که نه تنها به لحاظ مذهبی بلکه از نظر تاریخی و معماری هم مهم است. این مکان یکی از جاذبه‌های گردشگری قم محسوب می‌شود و سالانه گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کند. در ادامه به بررسی تاریخچه، معماری و دیگر جزئیات این بنای تاریخی می‌پردازیم و با میدان کهنه قم بیشتر آشنا می‌شویم.
تاریخچه مناره میدان کهنه در قم
زمان ساخت این بنا به دوران سلجوقیان مرتبط است و به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین سازه‌های باقی‌مانده از آن دوره شناخته می‌شود. مناره قم در ابتدا برای بخشی از مسجد جامع میدان کهنه ساخته شد و هدف اصلی آن هدایت مردم به سوی مسجد و اعلام اذان بود. قدمت این بنا به قرن ششم هجری قمری می‌رسد و شواهد تاریخی نشان می‌دهند که مناره میدان کهنه یکی از نشانه‌های برجسته از اهمیت شهر قم در آن دوران بوده است.
مسجد جامع میدان کهنه در قم
یکی از قدیمی‌ترین مساجد قم، مسجد جامع میدان کهنه است که در نزدیکی مناره میدان کهنه قرار دارد. این مسجد هم مثل مناره، به دوره سلجوقیان بازمی‌گردد و در طی قرن‌های بعدی، محل برگزاری مراسم مذهبی و تجمعات مردمی بوده است. ساختار این مسجد نشان‌دهنده معماری اصیل ایرانی است که با استفاده از مصالح محلی و طراحی ساده اما زیبا ساخته شده است.
معماری مناره میدان کهنه قم
مناره میدان کهنه قم یکی از شاهکارهای معماری دوره سلجوقی است که با طراحی استوانه‌ای و ارتفاع قابل‌توجه خود، از دوردست‌ها جلب‌توجه می‌کند. در واقع مناره از آجر ساخته شده و سطح آن با نقش‌ونگارهای برجسته و هندسی تزیین شده که نمایانگر اوج هنر آجرکاری در آن دوران است. تناسب دقیق در ابعاد و استفاده از خطوط و نقش‌های متقارن، شکوه و زیبایی خاصی به این اثر بخشیده و آن را به یکی از نمونه‌های برجسته معماری اسلامی تبدیل کرده است. همچنین، وجود کتیبه‌هایی به خط کوفی در بخش‌هایی از مناره، آن را به یک اثر هنری و تاریخی کم‌نظیر تبدیل کرده است.
ساختار پایدار و مقاوم
یکی از ویژگی‌های شاخص معماری این مناره، ساختار پایدار و مقاوم آن در برابر شرایط آب‌وهوایی و گذر زمان است. مهندسان دوره سلجوقی با استفاده از آجرهای پخته و ملات‌های مقاوم، مناره‌ای ساختند که علی‌رغم گذشت قرن‌ها همچنان استوار باقی مانده است. پایه مناره به گونه‌ای طراحی شده که وزن کل سازه را به خوبی تحمل می‌کند و نمای بیرونی آن نیز با تزیینات ساده اما دقیق، هماهنگی و هارمونی زیبایی دارد. این مناره علاوه بر عملکرد مذهبی، به‌عنوان یکی از نشانه‌های شهری قدیم قم، نقش مهمی در هویت تاریخی این شهر داشته است.
مرمت و بازسازی مناره میدان کهنه
مناره میدان کهنه قم در طول زمان دچار فرسایش و آسیب‌های مختلفی شده است. با این حال، در دهه‌های اخیر تلاش‌هایی برای حفظ و بازسازی این اثر تاریخی انجام شده است. سازمان میراث فرهنگی با انجام پروژه‌های مرمتی متعدد، به تثبیت ساختار و احیای تزیینات تاریخی مناره پرداخته است. این مرمت‌ها علاوه بر حفظ اصالت بنا، به زیبایی و ماندگاری آن نیز افزوده است.
بیشتر بخوانید: لیست مساجد تاریخی قم
موقعیت جغرافیایی مسجد و مناره میدان کهنه قم
این بنا در مرکز تاریخی شهر قم قرار دارند. این منطقه به دلیل قرارگیری در نزدیکی دیگر جاذبه‌های گردشگری شهر، دسترسی آسانی برای بازدیدکنندگان فراهم می‌کند. میدان کهنه از جمله مناطقی است که همچنان فضای سنتی خود را حفظ کرده و حال و هوای تاریخی را به گردشگران منتقل می‌کند.
راه‌های دسترسی به مسجد و مناره میدان کهنه قم
برای دسترسی به مسجد و مناره میدان کهنه قم، می‌توانید از وسایل نقلیه عمومی مانند اتوبوس‌ها و تاکسی‌های شهری استفاده کنید. این مکان در نزدیکی مرکز شهر قرار دارد و از ایستگاه‌های اصلی اتوبوس و تاکسی به راحتی قابل دسترسی است. همچنین، اگر با خودروی شخصی سفر می‌کنید، پارکینگ‌هایی در اطراف این منطقه وجود دارد که امکان پارک خودرو را فراهم می‌کنند. این مسجد و مناره را می‌توانید در محله آذر شهر قم و در خیابان طالقانی پیدا کنید.
جاهای دیدنی اطراف مناره میدان کهنه قم
اطراف مناره میدان کهنه قم، گنجینه‌ای از مکان‌های تاریخی و مذهبی است که هرکدام روایتگر بخشی از تاریخ و فرهنگ این شهر مقدس هستند. این جاهای دیدنی نه تنها گردشگران داخلی بلکه زائران و علاقه‌مندان به تاریخ و معماری اسلامی از سراسر دنیا را جذب می‌کنند.
حرم حضرت معصومه (س)
یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های اطراف مناره میدان کهنه، حرم حضرت معصومه (س) است. این حرم مقدس که یکی از مهم‌ترین زیارتگاه‌های شیعیان به شمار می‌رود، در فاصله کمی از مناره قرار دارد. معماری زیبا و باشکوه حرم، با کاشی‌کاری‌های معرق و گنبد طلایی، چشم هر بازدیدکننده‌ای را به خود خیره می‌کند. فضای معنوی و روحانی این مکان در کنار تاریخ غنی آن، تجربه‌ای بی‌نظیر برای زائران و گردشگران ایجاد می‌کند.
بازار قدیمی قم
در نزدیکی مناره میدان کهنه، بازار قدیمی قم قرار دارد که یکی از مراکز خرید و گشت‌وگذار تاریخی این شهر است. این بازار با سقف‌های گنبدی و معماری سنتی، دارای سبک بازارهای قدیمی ایرانی است و محل فروش انواع سوغاتی‌ها، صنایع دستی، فرش‌های دستباف و خوراکی‌های محلی قم مانند سوهان است. بازدید از این بازار، فرصتی عالی برای تجربه زندگی روزمره مردم و خرید یادگاری از این شهر تاریخی فراهم می‌کند.
تیمچه بزرگ قم
تیمچه بزرگ قم، که در بازار قدیمی قم قرار دارد، یکی از شاهکارهای معماری دوران قاجار به شمار می‌رود. این بنای تاریخی با سقف مرتفع و طاق‌های بزرگ خود، نمونه‌ای بی‌نظیر از معماری سنتی ایرانی است. تیمچه بزرگ زمانی محل تجارت پارچه‌های گران‌بها بود و امروزه نیز به عنوان یک جاذبه تاریخی مهم مورد توجه گردشگران قرار دارد.
خانه‌های تاریخی قم
اطراف مناره میدان کهنه، خانه‌های تاریخی متعددی وجود دارند که هر یک بخشی از هویت معماری ایرانی را به نمایش می‌گذارند. خانه یزدان‌پناه و خانه زند از جمله این خانه‌ها هستند که به سبک معماری قاجاری و پهلوی ساخته شده‌اند. این خانه‌ها با حیاط‌های مرکزی، اتاق‌های شاه‌نشین و تزیینات گچ‌بری زیبا، به خوبی حال‌وهوای گذشته قم را زنده نگه داشته‌اند.
این اماکن در کنار مناره میدان کهنه، پکیجی کامل از تجربه‌های تاریخی، مذهبی و فرهنگی را برای بازدیدکنندگان فراهم می‌کنند. اگر قصد سفر به قم را دارید، پیشنهاد می‌شود بازدید از این جاذبه‌ها را در برنامه خود قرار دهید.
سفر به قم با قطارهای 5 ستاره فدک
اگر قصد سفر به قم را دارید، استفاده از قطارهای 5 ستاره فدک یکی از بهترین گزینه‌هاست. این قطارها با ارائه خدمات لوکس و راحتی بی‌نظیر، سفری خوشایند را برای شما فراهم می‌کنند. شما می‌توانید برای بازدید از جاهای دیدنی قم، از جمله مسجد و مناره میدان کهنه، با قطار فدک از مشهد به قم سفر کنید. با خرید بلیط قطار مشهد قم فدک، از خدمات باکیفیت و سفری ایمن لذت ببرید. همچنین، امکان خرید بلیط قطار مشهد به قم به صورت آنلاین و آسان وجود دارد که تجربه‌ای سریع و بی‌دردسر را برای شما به ارمغان می‌آورد.
